Yüksek enflasyonla birlikte artan banknot ve madeni para kullanımı, piyasada sorun yarattı. Esnaf başta 1 TL olmak üzere, bozuk para bulamaz duruma geldi. Alışverişlerde nakit kullanımının zorlaşması üzerine kart kullanımı artarken esnafın sorunu ise yüksek kart komisyonları. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken, “Esnaf kârını bankalara yediriyor, piyasaya acilen demir para sunulsun” dedi.
Yaklaşık bir yıldır piyasada bozuk para sıkıntısı önemli bir sorun haline geldi. 1 ve 5 kuruşlar artık basılmıyor. 50 kuruş ve 1 TL konusunda ise üretimde kullanılan emtiadaki artışın etkisi ile yeterli oranda basılmadığı iddia ediliyor. 2009’dan bu yana madeni para basımı yalnızca yüzde 38 arttı.
TESK Başkanı Palandöken düşen alım gücüyüle yurttaşların para üstü alma konusunda daha katı davrandığını belirtti. “Artık para kıymetli kimse para üstünü bırakmıyor” diyen Palandöken yaşanan sorunu şöyle anlattı:
“Enflasyon nedeniyle ürünler zamlandı. Para üstü için çok demir para harcanıyor. Durum böyle olunca esnafın elinde demir para kalmadı. Son birkaç aydır esnaf demir para satın almaya başladı. Esnaf para üstü ödeyemediği için mecburen insanları kartlı alışverişe yönlendiriyor. Orada da pos cihazı kullanım bedelleri yüzde 4.5 oldu. Esnaf kendi kârını bankalara vermeye başladı. Bu soruna bir an önce çözüm bulunsun. Madeni para sorunu çözülse de pos kullanım ücretlerine bir tavan koyulması talebimiz bakidir.”
‘ZARARIMIZ GİTTİKÇE BÜYÜYOR’
İstanbul Un-İş Esnaf Odası Başkanı Şaban Özdemir de sorunun büyüdüğüne dikkat çekerek şunları söyledi: “Esnaf bu işten çok zararlı çıkıyor. 12.5 TL’ye satılan poğaçayı para üstü veremediğimiz için 10 liraya bırakıyoruz müşteriye. Yoksa müşteri kartla alışveriş yapacak, o karttan yüzde 4.5 komisyon ödeyeceğim o para elime geçmeyecek ben daha çok zarardayım. Zarar öyle bir hale geldi ki esnaf bozuk para satın almaya başladı.”
Bankacılık uzmanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu ise “Acilen 5, 10 ve 20 TL’lerin madeni para olarak basılması gerek. Yüksek enflasyon döneminde piyasanın buna ihtiyacı var” dedi.
