Teknolojinin gelişimiyle birlikte, kullanıcıların bilgisayarlardan mobil cihazlara kayması, dijital özgürlük kavramını da yeniden tanımlamayı zorunlu hale getirdi. Bu değişimin farkında olan Özgür Yazılım Vakfı (FSF), mobil bilgi işlem ortamına tam özgürlük getirme amacıyla “Librephone” projesini resmen duyurdu.
Bu adım, neredeyse tüm işlemlerini cep telefonları üzerinden yapan milyonlarca kullanıcı için stratejik bir önem taşıyor. FSF’nin kurulduğu kırk yıl önce ana odak noktası, insanların masaüstü ve sunucu bilgisayarlarında özgürce kullanabileceği bir işletim sistemi sağlamaktı. Ancak, FSF İcra Direktörü Zoë Kooyman, teknolojinin ilerlediğini ancak özgürlüğe olan bağlılıklarının değişmediğini vurguluyor.
Librephone projesiyle FSF, mobil cihazlarda kullanılan programları inceleyebilme, değiştirebilme, paylaşabilme ve düzenleyebilme özgürlüğünü kullanıcıya tamamen vermeyi taahhüt ediyor. Kooyman, bu çalışmanın cihazların karmaşıklığı nedeniyle zaman alacağını ancak FSF’nin uzun vadeli düşünmeye alışkın olduğunu belirtiyor.
Temel hedef, Android ve gerçek özgürlük arasındaki boşluğu doldurmak
Librephone projesinin temel amacı, mevcut Android dağıtımları ile tam yazılım özgürlüğü arasındaki kalan boşlukları ortadan kaldırmak. Bu, zaman alacak zorlu bir süreç olsa da, FSF öncelikli olarak cihaz donanım yazılımları ve diğer mobil özgürlük projelerinde hala kullanılan tescilli binary parçacıkları incelemeye odaklanacak.
FSF’nin mercek altına aldığı projelerden biri, özgür yazılıma öncelik vermesine rağmen hala telefon donanım yazılımından kopyalanmış tescilli modüller kullanan LineageOS. Vakıf, geriye kalan bu özgür olmayan yazılım bileşenlerini tersine mühendislik yoluyla tamamen değiştirerek, hem Android ile uyumlu hem de baştan sona tamamen özgür bir işletim sistemi oluşturmayı planlıyor.
Bu iddialı projeyi hayata geçirmek için FSF, Librephone’un teknik yönlerini yönetmek üzere deneyimli bir geliştirici olan Rob Savoye’yi kadrosuna kattı. DejaGNU, Gnash ve OpenStreetMap gibi projelerdeki tecrübesiyle tanınan Savoye, kullanıcıların telefon donanımları üzerinde tam kontrol sahibi olmalarına yardımcı olmayı heyecanla beklediğini ifade etti.
Librephone projesinin ilk aşamaları, Electronic Frontier Foundation’ın kurucularından biri olarak bilinen FSF yönetim kurulu üyesi John Gilmore‘un yaptığı bir bağışla finanse edilecek.
FSF, Librephone projesinin, tamamen özgür ve işlevsel bir Android uyumlu işletim sistemi üzerinde çalışan mevcut geliştiricilere ve projelere de destek olmayı hedeflediğini belirtiyor. Bu amaçla Savoye, topluluğa kod veya finansal katkı yoluyla projeye katılma çağrısında bulunarak, iş birliğinin önemini vurguluyor. Kullanıcılar projeye özel web sitesi ve irc.libera.chat adresindeki #librephone etiketi üzerinden erişim sağlayabilirler.
